Meble z oznakowaniem EU Ecolabel

Meble z oznakowaniem EU Ecolabel - meble w zgodzie ze środowiskiem

Mgr inż. Maria Michałowska, mgr inż. Krystian Sycz

W dzisiejszych czasach jesteśmy nieustannie otoczeni ogromną ilością przedmiotów codziennego użytku, przeważnie nie zdając sobie sprawy z faktu, że niektóre z nich mogły być wytworzone nie tylko ze szkodą dla środowiska, ale również mogą być niebezpieczne dla nas podczas ich użytkowania. Obecnie konsumenci podczas decyzji o zakupie produktów w coraz większym stopniu kierują się troską o środowisko i ochronę zasobów naturalnych. Stało się to dla nich dużo ważniejsze niż kiedyś. Obecnie coraz więcej produktów, w tym meble może być produkowanych w sposób zrównoważony i zgodny z zachowaniem równowagi ekosystemów! Sprzyja temu unijne oznakowanie ekologiczne EU Ecolabel.

Oznakowanie to istnieje od 30 lat i stanowi gwarancję jakości i ekologiczności produkowanych mebli. O certyfikat potwierdzający spełnienie wymagań EU Ecolabel można ubiegać się w Polskim Centrum Badań i Certyfikacji S.A. które jest jedyną jednostką właściwą w Polsce do prowadzenia certyfikacji wyrobów w tym programie. Oznakowanie EU Ecolabel, jest przyznawane usługom i produktom spełniającym kryteria określone w różnych decyzjach komisji Europejskiej. Opracowaniem kryteriów dla poszczególnych grup wyrobów zajmują się osoby związane z międzynarodowym światem przemysłu, nauki oraz bezstronne organizacje pozarządowe. Program certyfikacji na oznakowanie ekologiczne obejmuje dwie usługi i dziewięć grup produktów w tym meble, ale także takie produkty chemiczne jak np. detergenty, kosmetyki czy farby i lakiery.

Kryteria EU Ecolabel są opracowywane z uwzględnieniem analizy cyklu życia produktów – LCA (ang. Life Cycle Assessment). LCA służy do określenia wpływu wyrobu na środowisko w jego okresie życia tzn. od momentu pozyskania surowca do jego produkcji do momentu jego utylizacji/likwidacji. Producenci mebli ekologicznych, które miałyby posiadać certyfikat EU Ecolabel powinni zapewnić, że ich wyroby charakteryzują się jak najwyższym wskaźnikiem efektywności środowiskowej.

Warto zainteresować się tematem mebli, ich produkcją, wykorzystywanymi materiałami i surowcami. Analizując szczegółowo poruszony temat może okazać się, że część mebli znajdujących się w naszych  domach i mieszkaniach może zawierać szkodliwe substancje, które uwalniane są do wdychanego przez nas powietrza i mogą wywoływać niekorzystny wpływ na nasze organizmy oraz środowisko naturalne. Warto podkreślić, że ekologiczne firmy dbają o to, by produkcja oraz transport mebli odbywał się  z ograniczeniem negatywnego wpływu na środowisko naturalne (np. poprzez zmniejszanie śladu węglowego [z ang. CFP – carbon foot print]). Meble zaś mają charakteryzować się trwałością – wynika to również z troski o środowisko, ponieważ zasoby naturalne jakimi są lasy odnawiają się długo. Dlatego trwają poszukiwania rozwiązań, które mają skutecznie te cechy łączyć.

Polska jest jednym z czołowych eksporterów mebli na świecie. W minionym roku zajęła drugie miejsce. W 2021 roku sprzedano za granicę towary o wartości 12,9 mld euro, co stanowi wzrost o 17% r/r. Tak dobry wynik pozwolił utrzymać Polsce pozycję lidera w Europie oraz drugie miejsce na świecie pod względem wartości eksportowanych mebli. Pod względem produkcji mebli, Polska w ubiegłym roku zajęła czwarte miejsce na świecie. Dlatego warto wykorzystać tę tendencję i podążając za najnowszymi trendami przygotować produkcję na rozwiązania wywierające jak najmniej niekorzystny wpływ na środowisko.[1]

Coraz więcej producentów mebli ubiega się o certyfikaty potwierdzające, że ich firma działa zgodnie z normami środowiskowymi takimi jak np.: ISO 14001, EMAS, PEFC czy FSC. W tym miejscu należy zaznaczyć, że są to normy systemowe czyli takie, które dotyczą sposobu zarządzania  a nie odnoszą się do cech ekologicznych wytwarzanych przez nich mebli. Rosnąca świadomość producentów wymaga przez nich zwrócenia uwagi na takie aspekty jak pochodzenie surowca do produkcji, metody obróbki, wykaz użytych do ich produkcji materiałów i sposobu ich transportu. Większość mebli określanych jako ekologiczne są wykonane z półproduktów posiadających oznaczenie PEFC (ang. Programme for the Endorsement of Forest Certification) lub FSC (ang. Forest Stewardship Council), oraz materiałów z recyklingu lub takich, które uważa się za ekologiczne: rośliny jednoroczne i szybko rosnące z których wykonuje się meble i nowe typy płyt drewnopochodnych, bambus, palmy,  drewno z recyklingu. Do wykończenia mebli ekologicznych powinny zostać wykorzystane oleje i woski zamiast np. lakierów, farb zawierających lotne związki organiczne LZO, które po nałożeniu na powierzchnię zmieniają stan skupienia na gazowy przez co łatwo przedostają się do powietrza co przyczynia się do jego zanieczyszczenia.

 Kryteria przyznawania oznakowania ekologicznego dotyczą poszczególnych materiałów wykorzystywanych do produkcji mebli takich jak: drewno, korek, bambus, rattan, tworzywa sztuczne, metale, tapicerskie materiały pokryciowe i wyściełające, szkło oraz substancji wykorzystanych do ich wykończenia. Materiały weryfikowane są pod kątem zawartości substancji szkodliwych np. formaldehyd, metale ciężkie oraz czy surowce pochodzą z legalnych upraw np. wyroby zawierające drewno lub tworzywa drewnopochodne powinny zawierać certyfikaty PEFC lub FSC. Producent ubiegający się o prawo do oznakowania swoich wyrobów logo EU Ecolabel otrzymuje od jednostki właściwej pakiet dokumentów, które powinny zostać uzupełnione przez niego oraz dostawców materiałów do produkcji wyrobów. Warto zauważyć, że większość wyrobów meblarskich zawiera tylko jeden lub dwa spośród objętych wymaganiami materiałów w związku z czym liczba dokumentów do uzupełnienia jest adekwatna do stopnia skomplikowania materiałowego wyrobu.

Wymagania, które powinny spełniać meble poddawane certyfikacji na oznakowanie ekologiczne EU Ecolabel, zostały zawarte w Decyzji Komisji (UE) 2016/1332 [2]. Zakres tych wymagań obejmuje:

• meble zabudowane lub wolnostojące przeznaczone do przechowywania, wieszania przedmiotów, nauki, pracy,
• meble wykorzystywane wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń,
• meble do użytku domowego i publicznego.

Rozpoczynając proces certyfikacji mebli warto sprawdzić zakres kryteriów, upewniając się tym samym, że Państwa produkty mogą być poddane certyfikacji. , Kryteria EU Ecolabel dla mebli są dostępne na stronie internetowej www.pcbc.gov.pl/ecolabel. W celu przygotowania oferty należy złożyć wniosek do PCBC S.A., gdzie bezpłatnie przygotowywany jest kosztorys. Kolejnym krokiem jest przesłanie przez Państwa dokumentacji dotyczącej certyfikowanego wyrobu/ów - dokumenty, które powinny zostać dostarczone do jednostki certyfikującej zostały określone w Decyzji Komisji (UE) 2016/1332 [2]. Po dostarczeniu kompletu wymaganych dokumentów, zawierana jest umowa o certyfikację, a po jej podpisaniu i wniesieniu opłaty wstępnej, dostarczona dokumentacja poddawana jest ocenie i weryfikacji. Jeśli ocena kończy się wynikiem pozytywnym, jest wydawana decyzja udzielająca prawo używania oznakowania EU Ecolabel oraz jest podpisywana umowa obejmująca warunki używania tego znaku. Państwo jako Wnioskodawcy są zobowiązani do zarejestrowania certyfikowanych produktów w specjalnej, unijnej bazie tzw. ECAT [3](baza wyrobów z przyznanym oznakowaniem EU  Ecolabel). Przez cały okres obowiązywania zezwolenia EU Ecolabel, PCBC S.A. sprawuje nad nim nadzór. Poszczególne etapy procesu certyfikacji Ecolabel przedstawiono na rysunku 1.

Ponieważ, świadomość ekologiczna konsumentów wciąż wzrasta, rośnie również zainteresowanie producentów uzyskaniem oznakowania EU Ecolabel. W roku 2021, w Europie odnotowano najwyższą w historii oznakowania ekologicznego UE liczbę produktów, które otrzymały zezwolenie [5]. W ubiegłym roku ok. 890 mebli posiadało prawo do znakowania wyrobów oznakowaniem EU Ecolabel [5]. W porównaniu z innymi grupami produktowymi nie jest to duża liczba, natomiast stale się ona powiększa. Niewątpliwą korzyścią płynącą z posiadania oznakowanie EU Ecolabel na meble jest zapewnienie użytkownika, że materiał wykorzystany do jego produkcji pochodzi z zaufanego źródła. Kolejnymi zaletami posiadania oznakowania EU Ecolabel jest m.in. dostęp do narzędzi i działań marketingowych Komisji Europejskiej, poprawa wizerunku firmy poprzez wykazanie ekologicznej/społecznej odpowiedzialności swojego biznesu, przewaga nad konkurencją w zielonych przetargach publicznych, poszerzenie możliwości zdobycia nowych klientów na rynku europejskim. Oznakowanie EU Ecolabel wychodzi naprzeciw oczekiwaniom Państwa i Państwa Klientów, ponieważ jest oznakowaniem uznawanym w całej Unii Europejskiej, ale również w Wielkiej Brytanii czy krajach skandynawskich, pomimo że mają one swoje krajowe oznakowania ekologiczne.

Podsumowując, świadomość ekologiczna konsumentów stale rośnie co można stwierdzić po ilości zezwoleń na oznakowanie EU Ecolabel przyznanych w ubiegłym roku. Dziesięć lat temu, ludzie nie zwracali uwagi na ekologiczność wyrobów, które stosują w swoim domu. Obecnie robią to coraz częściej. Można przewidywać, że ta sama tendencja będzie utrzymana w stosunku do mebli. Dlatego warto zainteresować się tematem mebli, ich produkcją, wykorzystywanymi materiałami i surowcami w aspekcie wymagań środowiskowych wychodząc tym samym naprzeciw oczekiwaniom konsumentów/klientów.  

Bibliografia/Literatura:

[1] Dane liczbowe pochodzą z raportu przygotowanego przez B+R Studio Tomasz Wiktorski (źródło: http://oigpm.org.pl/art/files/388).
[2] Decyzja Komisji (UE) 2016/1332 z dnia 28 lipca 2016 r. ustalająca ekologiczne kryteria przyznawania oznakowania ekologicznego meblom (Dz.U. L 210 z 4.8.2016, str. 100—149 z późn. zm.)

[3] The EU Ecolabel Product Catalogue (źródło: http://ec.europa.eu/ecat/)

[4] The number of EU Ecolabel products and licenses keeps growing - figures of September 2021 show (źródło: https://ec.europa.eu/environment/ecolabel/facts-and-figures.html)